وقتی همه خوابیم

مقدمه:

یک خودرو بطور متوسط از 13000 قطعه تشکیل شده است. برای اینکه این خودرو بتواند ما را به مقصد برساند، تقریبا تمامی این 13000 قطعه باید وظیفه خود را به درستی انجام دهند. اگر یکی از قطعات خودرو دچار اختلال شده و عملکرد مطلوبی نداشته باشد، عملکرد تمامی قطعات مرتبط با آن نیز مختل خواهد شد و به تدریج، دامنه اختلالات گسترده تر شده و کل خودرو از کار خواهد افتاد و ما را به مقصد نخواهد رساند.
بنظر من در یک تیم یا یک جامعه نیز چنین وضعیتی وجود دارد. از آنجایی که هر یک از افراد جامعه، با افراد بسیاری در حال تعامل است، خروجی کار هر فردی، کما بیش وابسته به عملکرد و خروجی های کار افرادی است که با آن ها تعامل دارد. بعنوان مثال، یک نانوا برای اینکه بتواند نان را با قیمت مناسبی در اختیار ما قرار دهد، باید:
+ شبکه توزیع آرد عملکرد مطلوبی داشته باشد و بتواند آرد را در زمان و قیمت مناسب به دست نانوا برساند.
+ شبکه توزیع آب به خوبی کار کند
+ شبکه توزیع سوخت/گاز عملکرد مناسبی داشته باشد.
+ افرادی که در نانوایی کار می کنند، وظایف خود را به خوبی انجام دهند.
+ و هزاران عامل دیگر

بنابراین، مطابق شکل زیر جامعه را می توانیم بصورت مجموعه ای از گره ها (نقطه ها) تصور کنیم که با خطوطی به یکدیگر متصل شده اند. هر یک از گره ها نشانگر یکی از اجزای جامعه (افراد، نهادها یا گروه ها) و خطوط بین گره ها نیز نشانگر تعامل بین اجزا هستند.
بعضی از گره ها ممکن است تنها به یک گره دیگر متصل باشند(forever alone!)، در حالیکه بعضی از گره ها (که ما آن ها را گره های حیاتی می نامیم) اتصالات بسیار زیادی با سایر گره ها تشکیل داده اند. در صورتی که اختلالی در عملکرد گره های حیاتی بوجود آید، عملکرد گره های بسیاری که متصل به آن ها هستند مختل شده و دامنه اختلالات بسیار وسیع خواهد بود.

اصل مطلب:

در جامعه ما حدود هشتاد میلیون گره وجود دارد. عملکرد مطلوب جامعه وابسته به عملکرد مطلوب تک تک این هشتاد میلیون گره است. اینکه انتظار داشته باشیم با بهبود عملکرد یکی از گره ها (بنام رئیس جمهور) عملکرد کل جامعه نیز در مدت کوتاهی بهبود یابد، انتظاری دور از واقعیت است. اما از طرف دیگر نمی توانیم منکر این واقعیت شویم که گره رئیس جمهور، یک گره حیاتی است. گرهی که ارتباطات و تعاملات بسیار گسترده ای دارد، عملکرد بسیاری از گره ها وابسته به عملکرد اوست و هرگونه اختلال در عملکرد آن می تواند منجر اختلالات بسیار گسترده ای شود بطوریکه در مدت کوتاهی عملکرد کل جامعه را مختل سازد.

گاهی فکر می کنیم که با تغییر مدیر یا تغییر رئیس جمهور، همه مسائل به سرعت حل خواهند شد: در اثر درایت و عملکرد مطلوب رئیس جمهور، همه افراد جامعه کار و مسکن و رفاه برخوردار خواهند گردید، هیچ معدنی ریزش نخواهد کرد، هیچ کالایی گران نخواهد شد، همه مردم با فرهنگ تر خواهند شد، هیچ سازمانی فرار مالیاتی نخواهد داشت، همه کشورهای قدرتمند دنیا در برابر ما تعظیم خواهند نمود و خلاصه وارد بهشت موعود خواهیم شد؛ اما هیهات! هرچند رئیس جمهور ناشایسته می تواند به سرعت باعث سقوط کشور شود، اما برای رشد کشور، تنها انتخاب رئیس جمهور شایسته کافی نیست و باید همه افراد جامعه به سمت رشد حرکت کنند و عملکردشان را بهبود بخشند.

پینوشت 1:

 با مراجعه به وبلاگ علی کریمی عزیز متوجه شدم که کل حرفی که من می خواستم در این پست بزنم را بصورت شفاف تر و دقیق تر در آخرین پست وبلاگش آورده است.

پینوشت2:

در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، به آقای روحانی رای خواهم داد، چون معتقد به فضای باز سیاسی و اقتصادی است. دنبال بگیر و ببند و ایجاد محدودیت های بیشتر برای مردم و جامعه و کسب و کارها نیست. به گفتگو و تعامل با کشورهای جهان اعتقاد دارد. به دنبال عوام فریبی و کارهای پوپولیستی مانند یارانه دادن و وام دادن نیست. 4 سال تجربه ریاست جمهوری دارد که در این چهار سال توانست شرایط بحرانی کشور از نظر سیاسی و اقتصادی را کنترل کند. از نظر شاخص ها اقتصادی عملکرد مطلوبی داشته است و حداقل شیب سقوط را کاهش داده است. افراد قوی مانند ظریف، دکتر جهانگیری و دکتر نیلی را در اطراف خود جمع می کند. در بسیاری از موارد مانند گسترش فضای مجازی ایستاد و از حق مردم دفاع کرد (یادمان باشد که بعضی ها حتی با افزایش سرعت اینترنت احساس خطر می کردند و به هر وسیله ای می خواستند مانع آن شوند).